Nicolas Appert (นิโกลาส์ อาแปร์)
Nicolas Appert (นิโกลาส์ อาแปร์) คือบุคคลที่ได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวางในฐานะ บิดาแห่งการบรรจุกระป๋อง โดยผลงานสำคัญของเขา คือการคิดค้นวิธีการถนอมอาหารด้วยการนำอาหารไปบรรจุในภาชนะแก้ว แล้วทำการปิดผนึกอย่างแนบสนิท จากนั้นนำไปต้มในน้ำเดือด วิธีการนี้สามารถรักษาอาหารให้คงสภาพดีได้นานหลายเดือน หรือเป็นปีโดยไม่เน่าเสีย ซึ่งเป็นที่มาของการพัฒนาอาหารกระป๋องที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน
วาระสุดท้ายของบิดาแห่งการบรรจุกระป๋อง
ชีวิตในวัยเยาว์ของ Nicolas Appert
Nicolas Appert เกิดเมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน ค.ศ. 1749 ณ เมือง Châlons-sur-Marne ประเทศฝรั่งเศส เขาเป็นลูกคนที่ 9 ของครอบครัวที่ประกอบธุรกิจโรงแรม ด้วยเหตุนี้เขาจึงมีโอกาสได้สัมผัสกับโลกของการประกอบอาหาร และการจัดการวัตถุดิบตั้งแต่ยังเป็นเด็กจุดเริ่มต้นอาชีพในโลกการทำอาหาร
ในช่วงวัยรุ่น Nicolas ได้เข้าฝึกงานเป็นพ่อครัวที่โรงแรมชื่อดังอย่าง Palais Royal ซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญในเส้นทางอาชีพของเขา ต่อมาเขาได้รับตำแหน่งเป็นหัวหน้าพ่อครัวในราชสำนักของ Christian IV, Count Palatine of Zweibrücken (คริสเตียนที่ 4 เคานต์พาลาทีนแห่งสไวบรึคเคิน) เป็นระยะเวลานานถึง 13 ปี ซึ่งประสบการณ์อันมีค่านี้ช่วยให้เขาได้พัฒนาทักษะ และความเข้าใจในวิธีการจัดการอาหารในระดับสูงความท้าทายของฝรั่งเศสในยุคสงครามนโปเลียน
ช่วงปลายศตวรรษที่ 18 หลังการปฏิวัติฝรั่งเศส ประเทศต้องเผชิญกับสงครามในหลายแนวรบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสมัยของ Napoléon Bonaparte (นโปเลียน โบนาปาร์ต) ซึ่งมีแผนการขยายอำนาจทางทหารอย่างกว้างขวาง อย่างไรก็ตามปัญหาสำคัญที่กองทัพฝรั่งเศสต้องเผชิญคือการจัดหาอาหารที่มีคุณภาพ และสามารถรักษาสภาพไว้ได้นาน เพื่อเลี้ยงดูทหารจำนวนมากที่ต้องปฏิบัติการทั้งทางบก และทางทะเลการประกาศรางวัลเพื่อการคิดค้นวิธีถนอมอาหาร
เพื่อแก้ไขปัญหาเร่งด่วนนี้ ในปี ค.ศ. 1795 รัฐบาลฝรั่งเศสจึงประกาศเสนอรางวัลเงินสดจำนวน 12,000 ฟรังก์ (ประมาณ 486,628 บาทตามค่าเงินปัจจุบัน) ซึ่งถือเป็นจำนวนเงินมหาศาลในสมัยนั้น ให้แก่ผู้ที่สามารถคิดค้นวิธีการถนอมอาหารที่มีประสิทธิภาพ สามารถรักษาอาหารให้สด และปลอดภัยได้สำเร็จจุดเริ่มต้นของการทดลองโดย Nicolas Appert
การประกาศรางวัลดังกล่าวกระตุ้นให้ Nicolas หันมาทุ่มเทกับการวิจัย และทดลอง เพื่อแก้ไขปัญหานี้อย่างจริงจัง ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1795 เป็นต้นไป เขาเริ่มทดลองหาวิธีการถนอมอาหารโดยใช้ความร้อน แม้ว่าในยุคนั้นจะยังไม่มีความเข้าใจทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับจุลินทรีย์ และกระบวนการเน่าเสียของอาหาร แต่ด้วยประสบการณ์ และความช่างสังเกตของเขา ในที่สุดเขาก็สามารถพัฒนาวิธีการถนอมอาหารที่มีประสิทธิภาพได้สำเร็จหลักการพื้นฐานของเทคนิคการบรรจุกระป๋อง
วิธีการของ Nicolas มีหลักการพื้นฐานที่สำคัญ คือเขาบรรจุอาหาร (อาหารชนิดแรกที่เขาทดลองคือถั่วต้ม) ลงในขวดแก้วที่ผลิตขึ้นเป็นพิเศษรูปทรงคล้ายขวดแชมเปญ โดยทำการปิดผนึกให้สนิทด้วยจุกก๊อก และซีลอีกรอบด้วยขี้ผึ้ง แต่จะเว้นช่องว่างเล็กน้อยไว้ที่ด้านบนของขวด จากนั้นจะห่อขวดด้วยผ้า เพื่อป้องกันการแตกระหว่างการต้ม และนำขวดไปต้มในน้ำเดือดเป็นเวลานานพอสมควรจนอาหารสุก แต่ต้องระวังไม่ให้ฝามีรอยรั่วให้อากาศผ่านเข้าไปได้ เพราะจะทำให้อาหารเน่าเสีย เทคนิคนี้มีความคล้ายคลึงกับการใช้หม้อนึ่งความดันสูงในยุคต่อมาการพัฒนาเทคนิคด้วยการลองผิดลองถูก
สิ่งที่น่าทึ่งคือ Nicolas พัฒนาเทคนิคนี้ขึ้นด้วยวิธีการลองผิดลองถูก เนื่องจากในยุคนั้นยังไม่มีความรู้ทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับจุลินทรีย์ และการฆ่าเชื้อโดยความร้อน ซึ่งทฤษฎี Germ Theory (ทฤษฎีเชื้อโรค) ของ Louis Pasteur นั้นถูกพัฒนาขึ้นภายหลังในอีกหลายสิบปีต่อมา ด้วยเหตุนี้ Nicolas จึงไม่ทราบกลไกทางวิทยาศาสตร์ที่ทำให้วิธีการของเขาได้ผล แต่เขาทราบเพียงว่ามันได้ผลจริงจากการสังเกต และการทดลองซ้ำ ๆการปรับปรุงรูปแบบขวดบรรจุอาหาร
ในปี ค.ศ. 1803 Nicolas ได้พัฒนาเทคนิคนี้อีกครั้ง โดยเปลี่ยนจากขวดรูปทรงดั้งเดิมมาเป็นขวดแก้วคอกว้าง ที่บรรจุอาหารได้สะดวกมากขึ้น อีกทั้งยังสามารถเก็บรักษาผัก เนื้อสัตว์ ปลา ผลไม้ ผลิตภัณฑ์จากนม และอื่น ๆ ได้อีกด้วยการทดสอบจากกองทัพเรือฝรั่งเศส
ในปี ค.ศ. 1807 กองทัพเรือฝรั่งเศสนำผลิตภัณฑ์ของ Nicolas ที่ผ่านการถนอมอาหารมาแล้วไปทดลองใช้ในภารกิจจริง และพบว่าอาหารเหล่านี้สามารถรักษาคุณภาพได้ดีเยี่ยม แม้จะอยู่ในสภาพการเดินทางทางทะเลที่ยากลำบาก ซึ่งผลการทดลองที่ประสบความสำเร็จนี้ทำให้รัฐบาลฝรั่งเศสให้ความสนใจเป็นอย่างมากการได้รับรางวัลจากรัฐบาลฝรั่งเศส
ในปี ค.ศ. 1809 Nicolas นำเทคนิคการถนอมอาหารของเขาไปเสนอต่อรัฐบาลฝรั่งเศสอย่างเป็นทางการ ซึ่งรัฐบาลได้ทำการตรวจสอบ และยืนยันประสิทธิภาพของเทคนิคการถนอมอาหารดังกล่าว และประกาศมอบรางวัลเงินสดจำนวน 12,000 ฟรังก์ให้แก่เขา อย่างไรก็ตามเงื่อนไขสำคัญของการรับรางวัลคือ Nicolas ต้องเผยแพร่วิธีการของเขาต่อสาธารณะ เพื่อให้ผู้อื่นสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างกว้างขวางการตีพิมพ์หนังสือเล่มแรกของโลกว่าด้วยการถนอมอาหาร
ด้วยจิตใจที่เปิดกว้าง และปรารถนาให้เทคโนโลยีของตนเองเป็นประโยชน์แก่มนุษยชาติ Nicolas จึงยอมรับเงื่อนไขของรัฐบาลฝรั่งเศส และในปี ค.ศ. 1810 เขาก็ได้ตีพิมพ์หนังสือชื่อ L'Art de conserver pendant plusieurs années toutes les substances animales et végétales (ศิลปะแห่งการถนอมอาหารจากสัตว์ และพืชทุกชนิดเป็นเวลาหลายปี) หนังสือเล่มนี้ถือเป็นหนังสือเล่มแรกของโลกที่กล่าวถึงวิธีการถนอมอาหารอย่างละเอียด โดยให้คำอธิบายถึงกระบวนการ และเทคนิคต่าง ๆ ที่เขาได้ค้นพบการเผยแพร่เทคนิคการถนอมอาหารสู่ยุโรปและทั่วโลก
หลังจากเปิดตัวหนังสือเล่มนี้ก็ได้รับความสนใจอย่างกว้างขวาง ไม่เพียงแค่ในฝรั่งเศสเท่านั้น แต่ยังแพร่กระจายไปยังประเทศอื่น ๆ ในยุโรป และทั่วโลก โดยการเผยแพร่ความรู้นี้เป็นแรงผลักดันให้เกิดการพัฒนา และปรับปรุงเทคนิคการถนอมอาหารในหลายประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศอังกฤษที่มีการนำเทคนิคของ Nicolas มาปรับปรุงโดยการใช้ภาชนะโลหะแทนขวดแก้ว ซึ่งนับเป็นจุดเริ่มต้นของอุตสาหกรรมกระป๋องโลหะที่เราคุ้นเคยกันในปัจจุบันผลกระทบและมรดกทางอุตสาหกรรมอาหาร
เทคนิคการถนอมอาหารด้วยความร้อนของ Nicolas กลายเป็นรากฐานสำคัญของอุตสาหกรรมอาหารกระป๋องที่มีมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์ในปัจจุบัน เทคนิคนี้ไม่เพียงแต่ทำให้อาหารสามารถเก็บรักษาได้นานขึ้นเท่านั้น แต่ยังช่วยให้ผู้คนสามารถเข้าถึงอาหารที่มีคุณภาพได้ตลอดทั้งปี โดยไม่ถูกจำกัดด้วยฤดูกาล หรือที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ผลลัพธ์และคุณูปการในหลายมิติ
การคิดค้นของ Nicolas ส่งผลกระทบในหลายมิติ ได้แก่
- ด้านทหาร: ทำให้กองทัพสามารถปฏิบัติการได้ไกล และนานขึ้นโดยไม่ต้องกังวลเรื่องการขาดแคลนอาหาร หรือปัญหาสุขภาพจากอาหารที่ไม่มีคุณภาพ
- ด้านการค้า และเศรษฐกิจ: เกิดอุตสาหกรรมอาหารกระป๋องที่สร้างรายได้ และการจ้างงานนับล้านทั่วโลก การขนส่ง และการค้าอาหารระหว่างประเทศก็สะดวกขึ้นมาก
- ด้านสังคม และวัฒนธรรม: ผู้คนสามารถเข้าถึงอาหารที่หลากหลาย และมีคุณค่าทางโภชนาการมากขึ้น ลดปัญหาการขาดแคลนอาหารในบางช่วงเวลาหรือพื้นที่
- ด้านวิทยาศาสตร์: เทคนิคของเขาเป็นจุดเริ่มต้นของวิทยาศาสตร์อาหารที่พัฒนาต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน การศึกษาเกี่ยวกับการถนอมอาหาร จุลชีววิทยาทางอาหาร และเทคโนโลยีการแปรรูปอาหารล้วนมีรากฐานมาจากการค้นพบของเขา
วาระสุดท้ายของบิดาแห่งการบรรจุกระป๋อง
Nicolas Appert เสียชีวิตเมื่อวันที่ 1 มิถุนายน ค.ศ. 1841 ณ เมือง Marseille ขณะมีอายุได้ 91 ปี
Tags :
บทความที่เกี่ยวข้อง
ทำความรู้จัก Louis Pasteur (หลุยส์ ปาสเตอร์) นักวิทยาศาสตร์ชาวฝรั่งเศสผู้ได้ชื่อว่าเป็น บิดาแห่งการพาสเจอร์ไรซ์