Faloodeh (ฟาลูเดห์)

ย้อนกลับไปเมื่อ 2,000 กว่าปีที่ผ่านมาชาวเปอร์เซียโบราณ (อิหร่านยุคใหม่) ได้สร้างสถาปัตยกรรมที่ชื่อว่ายัคชาล (Yakhchāl) ขึ้นมาท่ามกลางทะเลทรายที่ร้อนระอุ เพื่อเก็บรักษาความเย็นและสร้างน้ำแข็ง โดยสถาปัตยกรรมนี้นอกจากจะช่วยเก็บรักษาอาหารแล้ว ยังทำให้ชาวเปอร์เซียโบราณมีน้ำแข็งใช้อีกด้วย ซึ่งน้ำแข็งที่ถูกผลิตในยัคชาลนี้เป็นต้นกำเนิดของการผลิต ฟาลูเดห์ (Faloodeh)

กำเนิดฟาลูเดห์: ของหวานแช่แข็งชนิดแรกของโลก

ฟาลูเดห์เป็นของหวานที่มีลักษณะคล้ายกับเชอร์เบท ในยุคแรก ๆ จะประกอบไปด้วยวุ้นเส้นบาง ๆ สีขาวคล้ายกับซ่าหริ่มทำจากแป้งข้าวโพด ราดด้วยน้ำดอกกุหลาบและน้ำเชื่อม จากนั้นส่วนผสมทั้งหมดจะถูกแช่เย็นจนวุ้นเส้นเริ่มแข็งกรอบและกลายเป็นของหวานที่สดชื่น ว่ากันว่าของหวานชนิดนี้ถือเป็นของหวานแช่เย็นชนิดแรกของโลกอีกด้วย

ในสมัยราชวงศ์ซาฟาวิดศตวรรษที่ 16 ฟาลูเดห์เริ่มเป็นที่รู้จักมากขึ้นตามภูมิภาคต่าง ๆ จนกลายเป็นของหวานยอดนิยมและได้รับการพัฒนาเพิ่มเติม โดยผู้เชี่ยวชาญด้านการทำอาหารชาวเปอร์เซียเริ่มผสมผสานรสชาติใหม่ ๆ เช่น น้ำเลมอน น้ำมะนาว และน้ำเชื่อมเชอรี่ลงไป เพื่อเพิ่มรสชาติที่สดชื่นมากขึ้น

อย่างไรก็ตาม ถึงแม้ฟาลูเดห์รุ่นคลาสสิกรสชาติน้ำดอกกุหลาบยังคงได้รับความนิยมมากที่สุด แต่ในภูมิภาคอื่น ๆ ของอิหร่านก็เริ่มพัฒนาฟาลูเดห์รูปแบบใหม่ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของท้องถิ่นขึ้นมากันมากขึ้น เช่น Yazd Faloodeh Yazdi ฟาลูเดห์ที่มีส่วนผสมของหญ้าฝรั่น ถั่วพิสตาชิโอ และอัลมอนด์

ฟาลูเดห์กับการเดินทางบนเส้นทางสายไหม

ต่อมาในศตวรรษที่ 17 ช่วงรัชสมัยของอาณาจักร Mughal ฟาลูเดห์ได้รับการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ เนื่องจากได้เดินทางข้ามทะเลทรายเข้ามาสู่ชมพูทวีป ซึ่งเส้นทางสายไหมมีบทบาทสำคัญในการเผยแพร่ฟาลูเดห์ ทำให้เริ่มเป็นที่รู้จักตามเมืองท่าใหญ่ ๆ โดยเฉพาะดินแดนที่ใกล้กับอินเดียอย่างศรีลังกา เนปาล รวมถึงอาณาบริเวณที่มีชาวมุสลิมอาศัยอยู่หนาแน่นอย่างอินโดนีเซีย มลายา (มาเลเซีย, สิงคโปร์ในปัจจุบัน) เรื่อยมาจนถึงทิเบตและพม่า

ฟาลูเดห์ในยุคปัจจุบัน: ของหวานระดับโลก

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาฟาลูเดห์ได้รับการยอมรับในระดับสากลและได้เข้าสู่เมนูของร้านอาหารหลายแห่งทั่วโลก ด้วยรสชาติที่ละเอียดอ่อนและเนื้อสัมผัสที่เย็นสดชื่น อีกทั้งในยุคใหม่นี้ยังนิยมเสิร์ฟมาพร้อมกับไอศกรีมที่ทำจากนมสไตล์เปอร์เซียอีกด้วย

ฟาลูเดห์เป็นมากกว่าของหวานแช่แข็ง แต่กลายเป็นสัญลักษณ์ทางประวัติศาสตร์อันยาวนานและมรดกทางวัฒนธรรมของอิหร่าน จากจุดเริ่มต้นในยุคเปอร์เซียโบราณจนกลายเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก ประวัติศาสตร์ของฟาลูเดห์สะท้อนให้เห็นถึงความคิดสร้างสรรค์ด้านการทำอาหารของชาวเปอร์เซีย ที่ทำให้ผู้คนหลงใหลด้วยรสชาติอันเป็นเอกลักษณ์จนกลายเป็นขนมหวานที่คนทั่วโลกให้การยอมรับ