Space Food (อาหารนักบินอวกาศ)

เมื่อนักบินอวกาศต้องออกไปผจญภัยนอกโลก มีใครเคยสงสัยไหมว่านักบินอวกาศทานอาหารอะไรเมื่อต้องใช้ชีวิตท่ามกลางสภาวะที่ไร้แรงโน้มถ่วง ซึ่งตามหลักการแล้วอาหารของนักบินอวกาศมีข้อจำกัดอยู่มากมายหลายประการ เช่น ต้องพกพาสะดวก มีสารอาหารครบถ้วน เพื่อหลีกเลี่ยงภาวะการขาดวิตามิน เช่น โรคลักปิดลักเปิด (เลือดออกตามไรฟัน) ที่เกิดจากการได้รับวิตามินซีไม่เพียงพอ รวมไปถึงเรื่องความปลอดภัย เนื่องจากบนอวกาศห่างไกลจากแพทย์และโรงพยาบาล ดังนั้นความปลอดภัยของอาหารจึงสำคัญที่สุด

วิวัฒนาการอาหารในอวกาศของ NASA

ตลอดหลายปีที่ผ่านมา NASA พยายามพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อแก้ปัญหาอาหารบนอวกาศ โดยในยุคแรก ๆ อาหารของนักบินอวกาศจะมีลักษณะเป็นอาหารแห้งกึ่งสำเร็จรูปหรือกึ่งเหลวที่ไม่ค่อยน่ารับประทาน ซึ่งจะใช้วิธีการทานโดยบีบออกมาจากหลอดแทนการใช้ช้อน ต่อมาอาหารได้รับการพัฒนาขึ้นมาอีกหนึ่งระดับ ทำให้นักบินอวกาศมีตัวเลือกเพิ่มขึ้น เช่น นมแห้ง กาแฟ น้ำองุ่น และซุปที่สามารถรับประทานได้ด้วยการเติมน้ำเพียงเล็กน้อย

เมื่อเวลาผ่านไป NASA ได้พัฒนาอาหารแปรรูปแบบใหม่ขึ้นมา โดยนำมาอัดก้อนให้อยู่ในทรงลูกบาศก์ สามารถทานได้สะดวกมากยิ่งขึ้นไม่ต้องกัดหรือหั่นขณะรับประทาน เช่น ก้อนขนมปังปิ้ง ก้อนสตรอว์เบอร์รี่ ก้อนเบคอน หรือแม้แต่ของว่าง เช่น น้ำตาลก้อน ช็อกโกแลต และเนยถั่ว เป็นต้น ทุกวันนี้อาหารบนอวกาศถูกพัฒนาและมีวิวัฒนาการมาอย่างต่อเนื่อง แต่อย่างไรก็ตามเรื่องความสะอาดและความปลอดภัยถือเป็นปัจจัยสำคัญที่สุด

ข้อจำกัดและการเตรียมอาหารในสภาวะไร้น้ำหนัก

ในสภาพแวดล้อมบนอวกาศ สิ่งของทุกอย่างจะล่องลอยไปมาในสภาวะไร้น้ำหนัก ดังนั้นอาหารที่ทานกันบนอวกาศ จึงต้องผ่านกระบวนการแปรรูปให้มีน้ำหนักเบาและปราศจากน้ำให้มากที่สุด โดยต้องดึงน้ำออกจนแห้ง เมื่อต้องการรับประทานค่อยเติมน้ำร้อนหรือน้ำเย็นจากเครื่องจ่ายน้ำลงไปเพื่อให้คืนสภาพ

ทุกวันนี้การจัดเตรียมอาหารสำหรับนักบินอวกาศของ NASA นั้น จัดทำโดยห้องแล็บอาหาร Space Food Systems Laboratory (SFSL) ในสถาบันวิจัย Johnson Space Center เมืองฮิวสตัน รัฐเท็กซัส โดยนักบินอวกาศสามารถเลือกอาหารที่พวกเขาต้องการสำหรับการปฏิบัติภารกิจได้ด้วย

มาตรฐานความปลอดภัยระดับ NASA สู่ชีวิตประจำวัน

ตั้งแต่ปี 1960 NASA คือผู้ที่สร้างมาตรฐานอาหารปลอดภัยที่ถูกใช้อย่างแพร่หลายทั่วโลก ซึ่งจุดนี้ชี้ให้เห็นว่า NASA ให้ความสำคัญเป็นอย่างมากกับมาตรฐานความปลอดภัยของอาหารทุกชนิดที่นักบินอวกาศทาน เพื่อลดความเสี่ยงในการเจ็บป่วยที่เกิดจากการทานอาหาร

มาตรฐานด้านคุณภาพอาหารของนักบินอวกาศจะต้องผ่านการควบคุมคุณภาพความปลอดภัยอย่างเข้มงวดจาก NASA โดยเริ่มตรวจสอบตั้งแต่แหล่งที่มาของวัตถุดิบ กระบวนการปรุงสุก การบรรจุหีบห่อ การขนส่งและการจัดเก็บ เพื่อให้มั่นใจว่าอาหารที่นักบินอวกาศรับประทานเข้าไปนั้นมีความปลอดภัย 100% และปราศจากสารปนเปื้อน

ด้วยความที่ NASA มีมาตรฐานด้านคุณภาพอาหารที่สูงมาก ดังนั้นทุกวันนี้หลายธุรกิจจึงเริ่มหันมาให้ความสนใจในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ เพื่อให้ได้มาตรฐานความปลอดภัยในระดับเดียวกับที่ NASA กำหนด เพราะไม่ใช่แค่นักบินอวกาศเท่านั้นที่ต้องการอาหารปลอดภัย แต่คนบนโลกเองก็ต้องการอาหารที่ปลอดภัยด้วยเช่นกัน

ในต่างประเทศจึงมีผลิตภัณฑ์หลากหลายที่ผ่านมาตรฐานจาก NASA กล่าวคืออาหารเหล่านั้นผ่านเกณฑ์ที่สามารถนำออกสู่อวกาศได้และเราก็สามารถซื้อหาอาหารที่ปลอดภัยระดับนั้นมาบริโภคที่บ้านได้ และเร็ว ๆ นี้คาดว่าในประเทศไทยก็เริ่มที่จะมีอาหารที่ผ่านมาตรฐานปลอดภัยในระดับ NASA วางตลาดด้วยเช่นกัน