Jalapeño (ฮาลาเปญโญ)

Jalapeño (ฮาลาเปญโญ) เป็นพริกอีกหนึ่งชนิดที่ได้รับความนิยมในอาหารเม็กซิกันและอาหารอีกหลายประเทศทั่วโลก ถึงแม้ฮาลาเปญโญจะเป็นพริกที่ไม่ได้มีความเผ็ดร้อนเหมือนกับพริกที่เราคุ้นเคย แต่กลิ่นหอมและรสชาติอันเป็นเอกลักษณ์ ก็ส่งผลให้ฮาลาเปญโญกลายเป็นส่วนผสมที่เข้ากันได้ดีกับอาหารหลากหลายประเภท

เมื่อพูดถึงความเผ็ด ฮาลาเปญโญเป็นพริกที่มีระดับความเผ็ดอยู่ที่ 2,500 8,000 SHU เท่านั้น (SHU ย่อมาจาก Scoville Heat Unit เป็นการวัดระดับความเผ็ดของพริกที่ใช้กันทั่วโลก) เมื่อเทียบกับพริกขี้หนูไทยแล้วยังทิ้งห่าง เพราะพริกขี้หนูไทยมีระดับความเผ็ดอยู่ที่ 100,000 SHU แต่อย่างไรก็ตาม ฮาลาเปญโญไม่ได้เป็นพริกที่มีความเผ็ดน้อยที่สุด เพราะพริกที่มีความเผ็ดน้อยที่สุดหรือไม่มีความเผ็ดเลยคือพริกหวานหรือพริกหยวกที่เรารู้จักกัน ซึ่งมีระดับความเผ็ดอยู่ที่ 0 SHU

กำเนิดในเม็กซิโก: จากยาพื้นบ้านสู่วัตถุดิบหลัก

ฮาลาเปญโญมีประวัติยาวนานกว่าหลายพันปีในเม็กซิโก โดยมีต้นกำเนิดอยู่ที่ Xalapa ตั้งอยู่ในรัฐ Veracruz ทางตะวันออกของเม็กซิโก เดิมทีพริกชนิดนี้ถูกเพาะปลูกและนำมาใช้งานครั้งแรก โดยชาวแอซเท็กโบราณ ซึ่งถูกนำมาใช้ในอาหารเม็กซิกันแบบดั้งเดิมหลากหลายชนิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในซัลซ่า ทาโก้ กัวคาโมเล่ และอาหารรสเผ็ดอื่น ๆ จนกลายเป็นวัตถุดิบหลักในอาหารเม็กซิกันพอ ๆ กับข้าว ข้าวโพด และมะเขือเทศ แต่นอกจากจะใช้ทำอาหารแล้ว ชาวเม็กซิกันยังนิยมใช้ในการรักษาโรคต่าง ๆ อีกด้วย เช่น อาการปวดหัว และปวดฟัน เนื่องจากสารแคปไซซิน (Capsaicin) ในพริกมีคุณสมบัติต้านการอักเสบและบรรเทาอาการปวด

การแพร่หลายของฮาลาเปญโญ: สู่ครัวโลก

ทุกวันนี้ฮาลาเปญโญยังคงมีการเพาะปลูกและใช้งานอย่างแพร่หลายใน Xalapa ประเทศเม็กซิโก แต่อย่างไรก็ตาม การเพาะปลูกในเชิงพาณิชย์ไม่ได้มีแค่ในพื้นที่นี้อีกต่อไป เพราะพริกฮาลาเปญโญกลายเป็นที่รับรู้ของคนทั่วโลก เมื่อคริสโตเฟอร์ โคลัมบัส ที่เดินทางมาสำรวจโลกใหม่ได้นำไปเผยแพร่ให้หลายประเทศรู้จัก ปัจจุบันพริกชนิดนี้จึงมีการเพาะปลูกในหลายพื้นที่ไม่ว่าจะเป็น อินเดีย จีน สเปน เปรู และสหรัฐอเมริกา ซึ่งนิยมใช้ในผลิตภัณฑ์อาหารเชิงพาณิชย์หลากหลาย เช่น ขนมขบเคี้ยวและเครื่องปรุงรสต่าง ๆ

จากอาหารคาวสู่ความแปลกใหม่ในของหวาน

แม้ว่าพริกฮาลาเปญโญมักจะมีเกี่ยวข้องกับอาหารคาว แต่ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมามีการใช้ผงพริกฮาลาเปญโญ เพื่อเพิ่มรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ให้กับอาหารหวาน ซึ่งการใช้ผงพริกฮาลาเปญโญในของหวานเป็นเทรนด์ที่ค่อนข้างใหม่ที่เกิดขึ้นในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา โดยมีปัจจัยหลายอย่างรวมกันที่เกิดจากความคิดสร้างสรรค์ของเหล่านักทำอาหารที่ต้องการสร้างความหลากหลายของอาหารให้มีความตื่นเต้นมากยิ่งขึ้น

โดยหนึ่งในตัวอย่างแรกสุดของการนำผงพริกฮาลาเปญโญมาใช้ในสูตรอาหารหวานสามารถพบได้ในตำราอาหารชื่อ Frontera Margaritas, Guacamoles และ Snacks ของเชฟชื่อดัง Rick Bayless ซึ่งตีพิมพ์ในปี 2550 ในตำราเล่มนี้มีสูตรสำหรับ ไอศกรีมช็อกโกแลตฮาลาเปญโญ ที่ใช้ผงฮาลาเปญโญและฮาลาเปญโญสดผสมกัน เพื่อเพิ่มความเผ็ดร้อนให้กับไอศกรีมช็อกโกแลต

หลังจากหนังสือได้รับการเผยแพร่ ความนิยมในการใช้ผงพริกฮาลาเปญโญในของหวานก็แพร่หลายมากขึ้น โดยเหล่านักทำอาหารต่างก็ทดลองวิธีต่าง ๆ ในการรวมส่วนผสมของพริกฮาลาเปญโญลงในอาหารหวาน ซึ่งก็มีการรังสรรค์ขึ้นมาหลากหลายเมนู เช่น บราวนี่ฮาลาเปญโญ, ช็อกโกแลตทรัฟเฟิลฮาลาเปญโญ และซอสคาราเมลผสมฮาลาเปญโญ

แม้ว่าแนวคิดในการใช้ส่วนผสมที่มีรสเผ็ดอย่างผงฮาลาเปญโญ ในอาหารหวานอาจจะดูแปลก แต่จริง ๆ แล้วก็ไม่ได้แตกต่างจากการผสมผสานรสชาติอื่นๆ ที่ได้รับความนิยมในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ตัวอย่างเช่น คาราเมลรสเค็ม ของหวานรสเบคอน และการผสมผสานรสชาติที่แปลกใหม่อื่น ๆ ล้วนกลายเป็นกระแสนิยมในโลกของการทำอาหารมากขึ้นที่คนทั่วโลกให้ความสนใจ

(ถึงแม้ในภาษาอังกฤษของคำว่า Jalapeño จะสะกดเป็นตัว J แต่ถ้าออกเสียงภาษาไทยจริง ๆ เราจะไม่ออกเสียงเป็นตัว จ เพราะ Jalapeño เป็นพริกที่มาจากประเทศเม็กซิโก จึงต้องเสียงเป็น ฮ ตามแบบ Spanish เพราะชาวเม็กซิโกจะใช้ภาษาสเปนในการสื่อสารเป็นหลักค่ะ)