แชร์

Quinoa (ควินัว)

Quinoa คืออะไร

Quinoa (ควินัว) คือเมล็ดพืชที่ถูกจัดอยู่ในกลุ่ม ธัญพืชเทียม (Pseudocereal) เนื่องจากมีลักษณะการบริโภค และคุณค่าทางโภชนาการคล้ายกับธัญพืชทั่วไป แต่ในทางพฤกษศาสตร์แล้ว ควินัวจัดอยู่ในตระกูลเดียวกับผักโขม หัวบีท และสวิสชาร์ด

ถิ่นกำเนิดและประวัติศาสตร์โบราณ

Quinoa มีถิ่นกำเนิดอยู่ที่ทวีปอเมริกาใต้ โดยเฉพาะบริเวณเทือกเขาแอนดีสในประเทศเปรู โบลิเวีย เอกวาดอร์ และชิลี พื้นที่เหล่านี้มีการเพาะปลูก และบริโภค Quinoa มาตั้งแต่สมัยโบราณในยุคอารยธรรมอินคา ซึ่งหลักฐานทางโบราณคดีชี้ให้เห็นว่ามีการเพาะปลูกมานานกว่า 3,000 - 4,000 ปี แต่บางข้อมูลก็ระบุว่าอาจเก่าแก่ถึง 7,000 ปีเลยทีเดียว

Quinoa ในวิถีชีวิตชาวอินคา

ชาวอินคาให้ความสำคัญกับ Quinoa เป็นอย่างมาก พวกเขาเรียก Quinoa ว่า The mother of all grains (แม่ของธัญพืชทั้งมวล) และถือว่าเป็นพืชศักดิ์สิทธิ์ที่ช่วยให้ทหารมีพละกำลังแข็งแกร่ง ชาวอินคามักนำ Quinoa มาประกอบอาหารที่หลากหลาย ทั้งต้มเป็นโจ๊ก ทำเป็นขนมปัง หรือนำมาหมักเป็นเครื่องดื่ม

Quinoa กับพิธีกรรมโบราณ

ในอดีต Quinoa มักถูกใช้ในพิธีกรรมสำคัญต่าง ๆ เช่น งานเพาะปลูก ที่ชาวอินคาจะจัดงานเฉลิมฉลองด้วยการนำเมล็ด Quinoa ไปถวายเทพเจ้า เพื่อขอพรให้ผลผลิตอุดมสมบูรณ์ และมีเรื่องเล่าว่าจักรพรรดิอินคายังทรงเป็นผู้นำในพิธีหว่านเมล็ด Quinoa ด้วยพระองค์เองอีกด้วย

การถูกแทนที่ในยุคอาณานิคมสเปน

ในช่วงศตวรรษที่ 16 เมื่อนักสำรวจชาวสเปนเดินทางเข้ามายังทวีปอเมริกาใต้ พวกเขาได้พยายามทำลายวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชาวอินคา รวมถึงการเพาะปลูก Quinoa ชาวสเปนมองว่า Quinoa เป็นพืชของคนนอกศาสนา จึงพยายามแทนที่ด้วยการปลูกพืชจากยุโรป เช่น ข้าวสาลี และข้าวบาร์เลย์ ส่งผลให้การเพาะปลูก Quinoa ลดน้อยลงอย่างมาก

การอนุรักษ์พันธุ์โดยชนพื้นเมือง

อย่างไรก็ตามแม้จะถูกลดทอนความสำคัญลงไป แต่ Quinoa ก็ไม่เคยหายไปจากโลกใบนี้ ชาวบ้านในท้องถิ่นยังคงแอบเพาะปลูก และรักษาเมล็ดพันธุ์เอาไว้ ทำให้ Quinoa ยังคงเป็นส่วนหนึ่งในอาหารการกินของชนพื้นเมืองในแถบเทือกเขาแอนดีสมาโดยตลอด

การกลับมาสู่ความนิยมในยุคปัจจุบัน

ในช่วงปลายศตวรรษที่ 20 Quinoa เริ่มกลับมาได้รับความสนใจอีกครั้ง เมื่อนักวิทยาศาสตร์ และผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการค้นพบคุณค่าทางโภชนาการที่น่าทึ่งของ Quinoa

คุณค่าทางโภชนาการของ Quinoa

Quinoa เป็นพืชไม่กี่ชนิดที่มีโปรตีนสมบูรณ์ ซึ่งหมายความว่ามีกรดอะมิโนจำเป็นครบทั้ง 9 ชนิด ปราศจากกลูเตน (Gluten-free) เป็นทางเลือกที่ดีสำหรับผู้ที่แพ้กลูเตน หรือผู้ที่ต้องการหลีกเลี่ยง มีไฟเบอร์สูงช่วยในเรื่องระบบขับถ่าย และทำให้รู้สึกอิ่มนาน อีกทั้งยังอุดมไปด้วยแร่ธาตุ เช่น แมกนีเซียม โพแทสเซียม เหล็ก และสังกะสี

Quinoa ซูเปอร์ฟู้ดแห่งศตวรรษใหม่

ด้วยคุณสมบัติเหล่านี้ Quinoa จึงถูกยกย่องให้เป็น Super Food (ซูเปอร์ฟู้ด) ที่คนทั่วโลกให้ความสนใจ ซึ่งไม่เพียงแค่ในกลุ่มคนรักสุขภาพเท่านั้น แต่ยังรวมถึงนักกีฬา และผู้ที่ต้องการอาหารที่มีประโยชน์ และย่อยง่ายด้วย

การเพาะปลูก Quinoa ทั่วโลก

เดิมที Quinoa ถูกปลูกเฉพาะในอเมริกาใต้ แต่ต่อมาถูกขยายไปยังยุโรป อเมริกาเหนือ และเอเชีย รวมถึงประเทศไทย เนื่องจากมีสภาพอากาศ และภูมิประเทศที่เอื้ออำนวย ซึ่งปัจจุบันประเทศผู้ผลิตหลัก ได้แก่ เปรู โบลิเวีย และเอกวาดอร์ ซึ่งผลผลิตกว่า 90% ของโลกมาจากประเทศเหล่านี้

การเพาะปลูก Quinoa ในประเทศไทย

Quinoa ถูกนำมาปลูกครั้งแรกในประเทศไทยราวปี พ.ศ. 2556 โดยความร่วมมือระหว่างมูลนิธิโครงการหลวง สถานเอกอัครราชทูตชิลี และมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เพื่อศึกษาความเป็นไปได้ในการผลิต Quinoa ในประเทศไทย โดยได้รับเมล็ดพันธุ์จากประเทศชิลี และเลือกสายพันธุ์ที่เหมาะสมกับสภาพภูมิอากาศ และภูมิประเทศของไทย

ความสำเร็จของโครงการในไทย

หลังจากทำการวิจัยทดลองหลายปีประเทศไทยก็ประสบความสำเร็จการคัดเลือกสายพันธุ์ที่ปลูกได้ดี โดยมี 2 สายพันธุ์หลัก คือ พันธุ์แดงห้วยต้ม และ พันธุ์เหลืองปางดะ ปัจจุบันส่งเสริมให้เกษตรกรบนพื้นที่สูงในภาคเหนือปลูกเชิงการค้าอย่างแพร่หลาย

สามารถหาซื้อ Quinoa ได้ที่ริมปิงทุกสาขานะคะ

Tags :

Food Story

อเมริกาใต้