Scotch Whisky (สก็อตช์วิสกี้)
เมื่อพูดถึงสุราชั้นสูงที่โด่งดังไปทั่วโลก ชื่อของ Scotch Whisky (สก็อตช์วิสกี้) ย่อมเป็นที่รู้จักกันดี ด้วยกรรมวิธีการผลิตที่พิถีพิถัน รสชาติกลมกล่อม ซับซ้อน และเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่แตกต่างจากวิสกี้ชนิดอื่นๆ โดยส่วนใหญ่จะผลิตจากข้าวบาร์เลย์เป็นหลัก วันนี้ Rimping Supermarket จะพาทุกท่านไปย้อนรอยประวัติศาสตร์อันยาวนานของ "น้ำแห่งชีวิต" จากดินแดนสกอตแลนด์แห่งนี้กันค่ะ
จุดเริ่มต้นของ น้ำแห่งชีวิต (Aqua Vitae)
ต้นกำเนิดของ Scotch Whisky ยังคงคลุมเครือ แต่เชื่อกันอย่างกว้างขวางว่าศิลปะการผลิตวิสกี้ในสกอตแลนด์ได้รับการเผยแพร่โดย นักบวชมิชชันนารีคริสเตียน เมื่อราวศตวรรษที่ 15 โดยมีหลักฐานที่เก่าแก่ที่สุดถูกบันทึกไว้ในปี ค.ศ. 1494 ระบุว่า บาทหลวง John Cor (จอห์น คอร์) แห่งอาราม Lindores Abbey (ลินดอร์ส แอบบีย์) ได้รับมอบหมายจากกษัตริย์ให้ทำ Acqua Vitae ซึ่งในภาษาละตินแปลว่า น้ำแห่งชีวิต และนี่คือจุดเริ่มต้นของวิสกี้นั่นเอง
อย่างไรก็ตาม ในช่วงแรก วิสกี้ในสกอตแลนด์มักจะถูกผลิตขึ้นในอาราม เพื่อวัตถุประสงค์ทางการแพทย์เป็นหลัก แต่ในไม่ช้าวิสกี้ก็กลายเป็นเครื่องดื่มยอดนิยมในหมู่ประชาชนทั่วไป
ยุคการผลิตลับๆ และการเก็บภาษี
ในช่วงศตวรรษที่ 17 การผลิตวิสกี้ในสกอตแลนด์ก็เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว แต่ส่วนใหญ่แล้วจะถูกผลิตขึ้นในหุบเขาที่ห่างไกลในภูมิภาคไฮแลนด์ (Highlands) เนื่องจากประชาชนต้องการหลีกเลี่ยงการเก็บภาษีที่สูงจากราชวงศ์ ด้วยเหตุนี้ ในไฮแลนด์จึงกลายเป็นแหล่งโรงกลั่นวิสกี้ที่ผิดกฎหมายจำนวนมาก ซึ่งคนในท้องถิ่นจะพัฒนาฝีมือการผลิตวิสกี้ของตนเองอย่างลับๆ แต่วิสกี้ในยุคแรกๆ นี้จะไม่ได้ผ่านการบ่ม ดังนั้นจึงมีรสชาติค่อนข้างเข้มข้น
การปฏิรูปกฎหมายและนวัตกรรมการกลั่น
ต่อมาในศตวรรษที่ 19 ถือเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในการผลิต Scotch Whisky เนื่องจากมีการนำ กฎหมายสรรพสามิตใหม่ (Excise Act) มาใช้ในปี 1823 โดยลดภาษีลง เพื่อให้ประชาชนหันมาผลิตวิสกี้อย่างถูกกฎหมาย สิ่งนี้ทำให้มีโรงกลั่นวิสกี้เกิดขึ้นมากมายทั่วสกอตแลนด์ ไม่เพียงแต่ในภูมิภาคไฮแลนด์เท่านั้น แต่ยังกระจายไปทั่วประเทศ
ขณะเดียวกันนี้ Robert Stein (โรเบิร์ต สเตน) ผู้ผลิตวิสกี้ในสกอตแลนด์ก็ได้คิดค้น หม้อกลั่นวิสกี้แบบต่อเนื่อง (Continuous Still หรือ Column Still) ขึ้นมา สิ่งนี้ทำให้วิสกี้มีรสชาติเบา และสม่ำเสมอกว่าวิธีการกลั่นด้วยหม้อแบบดั้งเดิม (Pot Still) และต่อมาเครื่องกลั่นวิสกี้นี้ก็ได้รับการปรับปรุงโดย Aeneas Coffey (อีเนียส คอฟฟีย์) อีกครั้ง ทำให้สามารถผลิตวิสกี้ได้ในปริมาณที่มากขึ้น แต่ยังคงความสม่ำเสมอ และรสชาติที่ดี
การถือกำเนิดของ Blended Whisky และความนิยมที่เพิ่มขึ้น
ในช่วงต้นศตวรรษที่ 19 ผู้บุกเบิกวิสกี้ในสกอตแลนด์อย่าง Andrew Usher (แอนดรูว์ อัชเชอร์), John Walker (จอห์น วอล์กเกอร์) และ James Chivas (เจมส์ ชิวาส) ได้นำเทคนิคการทำ Blended Whisky (เบลนด์ วิสกี้) มาใช้ (Blended Whisky เกิดจากการนำวิสกี้หลายชนิดมาผสมผสานกัน) โดยเริ่มผสม Single Malt Whisky (วิสกี้ที่ผลิตจากมอลต์ของข้าวบาร์เลย์เพียงอย่างเดียวจากโรงกลั่นเดียว) และ Grain Whisky (วิสกี้ที่ผลิตจากธัญพืชอื่นๆ นอกเหนือจากข้าวบาร์เลย์มอลต์) เข้าด้วยกัน เพื่อผลิตวิสกี้ที่มีรสชาตินุ่มนวลมากขึ้นและเข้าถึงได้ง่ายขึ้น
ในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 โรคระบาด Phylloxera (ไฟลล็อกเซรา) ได้สร้างความเสียหายให้กับไร่องุ่นในฝรั่งเศส ซึ่งส่งผลกระทบอย่างแพร่หลายต่ออุตสาหกรรมไวน์ และบรั่นดีในฝรั่งเศส สิ่งนี้ทำให้ความนิยมของวิสกี้มีเพิ่มมากขึ้น และ Scotch Whisky ก็ได้รับความนิยมไปด้วยเช่นกัน จนกลายเป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทางเลือกที่สำคัญ
5 ภูมิภาคหลักแห่ง Scotch Whisky : อัตลักษณ์ที่โดดเด่น
ปัจจุบันวิสกี้ในสกอตแลนด์มีการผลิตใน 5 ภูมิภาคหลัก ดังนี้
- Highlands (ไฮแลนด์): เป็นแหล่งผลิตวิสกี้ทางตอนเหนือของสกอตแลนด์ โดยมีโรงบ่มที่สำคัญๆ ได้แก่ Dalwhinnie, Glenmorangie, Old Pulteney และ The Dalmore วิสกี้ของที่นี่มีความโดดเด่น คือมีรสชาติหลากหลาย หอมกลิ่นมอลต์ ผลไม้แห้งปนเครื่องเทศ น้ำผึ้ง และมีความสโมกกี้ (Smoky) อ่อนๆ
- Speyside (สเปย์ไซด์): เป็นเขตที่มีแม่น้ำสเปย์ (Spey) ไหลผ่าน ซึ่งแม่น้ำนี้มีความสำคัญต่อการผลิตวิสกี้ในเขตนี้เป็นอย่างมาก อุดมไปด้วยแร่ธาตุหลากหลายชนิดที่ส่งผลทำให้วิสกี้ของที่นี่ขึ้นชื่อในเรื่องความกลมกล่อม และรสชาติดีเยี่ยม ดังนั้นในเขตนี้จึงมีโรงบ่มวิสกี้มากที่สุดในสกอตแลนด์ โดยโรงบ่มชื่อดัง เช่น Glenfiddich, Glenlivet และ The Macallan ก็ตั้งอยู่ในเขตนี้ วิสกี้ที่มาจากเขตนี้จะมีคาแร็กเตอร์ของผลไม้จำพวกแอปเปิลเขียว ลูกแพร์ ไปจนถึงผลไม้แห้งอย่างลูกเกด และเครื่องเทศ
- Lowlands (โลว์แลนด์): เป็นภูมิภาคทางตอนใต้ของสกอตแลนด์ที่อยู่ติดกับประเทศอังกฤษ ที่นี่มักจะผลิตวิสกี้ที่มีรสชาตินุ่ม และเบาที่สุด ดื่มง่าย และไม่มีกลิ่นที่หนักเกินไป มีกลิ่นหอมอ่อนๆ ของดอกไม้ โดยโรงบ่มวิสกี้ที่มีชื่อเสียงในเขตนี้ได้แก่ Glenkinchie และ Auchentoshan
- Islay (ไอส์เล): เป็นเกาะที่ตั้งอยู่ทางตะวันตกของสกอตแลนด์ วิสกี้ของที่นี่ขึ้นชื่อในเรื่องของรสชาติที่หนักแน่นเข้มข้น มีกลิ่นอโรมาของ พีต (Peat) ถ่านหินชนิดหนึ่งที่เกิดจากการทับถมรวมกันของซากพืชในเขตทุ่งมัวร์ นอกจากนี้ยังมีความเค็มจากน้ำทะเล และกลิ่นสาหร่ายเบาๆ เหมาะกับทั้งการดื่มแบบออนเดอะร็อก หรือใช้เป็นส่วนผสมในค็อกเทล มีโรงบ่มที่สำคัญเช่น Ardbeg และ Bowmore
- Campbeltown (แคมป์เบลทาวน์): เป็นภูมิภาคที่มีการผลิตวิสกี้ที่น้อยที่สุดในสกอตแลนด์ เนื่องจากวิสกี้ของที่นี่จะมีรสชาติเข้มข้น และมีกลิ่นฉุน ไม่ค่อยได้รับความนิยมเท่าไหร่ ในอดีตภูมิภาคนี้เคยมีโรงบ่มที่เปิดดำเนินการมากกว่า 30 แห่งในช่วงปี 1800 แต่ปัจจุบันมีโรงบ่มเพียง 3 แห่งเท่านั้นที่เปิดดำเนินการอยู่
แต่ละภูมิภาคของสกอตแลนด์ต่างก็สามารถขับกล่อมอัตลักษณ์พื้นถิ่นผ่าน "น้ำแห่งชีวิต" หรือวิสกี้ของตนออกมาได้อย่างงดงามและโดดเด่น จนเราสามารถเรียกวิสกี้ที่มาจากสกอตแลนด์ว่า "Scotch" (สก็อตช์) เฉยๆ โดยไม่จำเป็นต้องมีคำว่าวิสกี้มาต่อท้าย ก็เข้าใจตรงกันในระดับสากลว่านี่คือวิสกี้ที่ผลิตในสกอตแลนด์
อย่างไรก็ตาม การดื่มวิสกี้หรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ควรอยู่ในปริมาณที่เหมาะสม มีความรับผิดชอบต่อตัวเองและสังคม รวมถึงเมื่อดื่มแล้วไม่ควรขับขี่ยานพาหนะใดๆ เพื่อความปลอดภัยของทุกคนค่ะ
