Pharaoh Food (อาหารในยุคของฟาโรห์)

อียิปต์โบราณเป็นสถานที่ที่เต็มไปด้วยอารยธรรมอันยิ่งใหญ่และน่าหลงใหล ไม่ว่าจะเป็นสิ่งก่อสร้าง ประเพณี และวิถีการใช้ชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องของอาหารการกิน ซึ่งในยุคนั้นชาวอียิปต์ถือเป็นกลุ่มคนที่มีวิถีชีวิตความเป็นอยู่เรื่องอาหารการกินดีกว่ากลุ่มคนในอารยธรรมโบราณอื่น ๆ ทั่วโลก ดังที่เราจะเห็นตามภาพจิตรกรรม ภาพสลักของอียิปต์โบราณที่มักจะแสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมการทานอาหารต่าง ๆ

เทคนิคการทำอาหารและการใช้วัตถุดิบอันหลากหลาย

มีหลักฐานหลายอย่างที่บ่งบอกว่าชาวอียิปต์มีวิถีชีวิตและความเป็นอยู่ที่ดี ไม่ว่าจะเป็นเทคนิคการทำอาหารที่มีมาแต่โบราณ เช่น การทำเบียร์ ชีส ไวน์ การัม (น้ำปลา) หรือแม้แต่การอบขนมปังที่เราใช้กันในปัจจุบัน ก็ล้วนแต่เป็นเทคนิคที่ได้รับการปลูกฝังมาตั้งแต่ยุคอียิปต์โบราณ

แต่นอกเหนือจากเทคนิคเหล่านี้ ในอดีตชาวอียิปต์จะนิยมนำสมุนไพรหลากหลายชนิดมาใช้ในการปรุงอาหารและทางการแพทย์อีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นโรสแมรี่ จูนิเปอร์ ดอกคาโมมายล์ ใบไธม์ เมล็ดธัญพืช และอื่น ๆ อีกมากมาย เช่น นำเมล็ดงามาสกัดทำเป็นน้ำมัน นำดอกคาโมมายด์มาใช้เป็นยารักษาโรคผิวหนังต่าง ๆ

ดินแดนอันอุดมสมบูรณ์รอบแม่น้ำไนล์มีบทบาทสำคัญในการหาวัตถุดิบของชาวอียิปต์โบราณ เนื่องจากพื้นที่แถบนี้สามารถเพาะปลูกพืชได้หลากหลายชนิด เช่น ข้าวสาลี ข้าวบาร์เลย์ ต้นแฟลกซ์ ธัญพืช พืชตระกูลถั่ว ผัก และผลไม้ต่าง ๆ จำพวกองุ่น ทับทิม อินทผาลัม

นอกจากอาหารจำพวกคาร์โบไฮเดรตแล้ว ชาวอียิปต์โบราณยังนิยมล่าสัตว์มาทำเป็นอาหารอีกด้วย โดยส่วนใหญ่แล้วชาวอียิปต์มักจะทานสัตว์ป่า เช่น นกกระจอกเทศ นกพิราบ เป็ด ห่าน กระต่าย เม่น หนู กวาง วัว ละมั่ง หรือแม้แต่ฮิปโป ซึ่งไม่เพียงแค่สัตว์ป่าเท่านั้น แต่ชาวอียิปต์โบราณยังนิยมบริโภคปลาอีกด้วย เนื่องจากในแม่น้ำไนล์มีปลานานาชนิดอาศัยอยู่ชุกชุม

อาหารกับความเชื่อทางศาสนาและชีวิตหลังความตาย

การเตรียมอาหารของชาวอียิปต์โบราณมักเชื่อมโยงอย่างใกล้ชิดกับความเชื่อทางศาสนา ฟาโรห์เชื่อว่าเทพเจ้าต้องการปัจจัยยังชีพและเครื่องบูชา ดังนั้นจึงมีการเตรียมอาหารจำนวนมหาศาลสำหรับบูชาเทพเจ้า ซึ่งหนึ่งในเครื่องบูชาที่โดดเด่นที่สุดคือ ขนมปังและเบียร์

ฟาโรห์จะถวายขนมปังอบใหม่และเบียร์ที่ใส่ในเหยือกหรูหราให้แก่เทพเจ้า เนื่องจากอาหารทั้งสองอย่างนี้ เป็นเครื่องบ่งบอกถึงความอุดมสมบูรณ์ เพราะขนมปังมักทำจากข้าวสาลี ส่วนเบียร์นั้นมักทำมาจากข้าวบาร์เลย์ ซึ่งข้าวถือเป็นสิ่งที่ให้ชีวิตแก่ผู้คน ดังนั้นการมอบอาหารเหล่านี้ให้แก่เทพเจ้าจึงเป็นเรื่องที่ดี

การผลิตขนมปังที่ทานกันในสมัยอียิปต์โบราณนั้นมีวิธีการผลิตที่ไม่แตกต่างจากปัจจุบันมากนัก โดยแป้งถูกนำมาผสมกับยีสต์และน้ำ ใส่เกลือเล็กน้อยในภาชนะขนาดใหญ่และปั้นด้วยมือให้มีลักษณะหลากหลายรูปแบบ เช่น รูปไข่ รูปสามเหลี่ยม รูปสี่เหลี่ยม หรือแม้แต่รูปสัตว์ รูปคน รูปทรงประหลาดอื่น ๆ ที่นิยมใช้กันในโอกาสพิเศษต่าง ๆ จากนั้นจะนำไปอบในเตาไฟที่ทำจากดินเผา มีหลักฐานพบว่าชาวอียิปต์รู้จักการใช้ยีสต์ผสมแป้งมานานกว่า 1,500 ปีมาแล้วก่อนคริสตกาล

ต่อมาในส่วนของการผลิตเบียร์ ชาวอียิปต์มีความชำนาญในศิลปะการหมักและบ่มเบียร์ โดยผลิตเบียร์จากข้าวบาร์เลย์ ซึ่งเป็นเครื่องดื่มหลักในสมัยนั้น โดยการทำเบียร์ของชาวอียิปต์จะมีความคล้ายคลึงกับการทำเครื่องดื่มมึนเมาของชาวซูดานที่เรียกว่า บัวซา (Bouza) บางครั้งอาจเติมผักหรือผลไม้ลงไปเพื่อเพิ่มรสชาติ ซึ่งโดยปกติจะใช้อินทผลัม ส่วนดอกฮอพที่เราใช้ในปัจจุบัน ยังไม่เป็นที่รู้จักของชาวอียิปต์ในเวลานั้น

ชาวอียิปต์มักใช้เวลาตลอดชีวิตเพื่อเตรียมตัวเผชิญกับความตาย ซึ่งพวกเขาหวังว่าจะนำทรัพย์สมบัติทุกอย่างรวมไปถึงอาหารการกินที่เคยเสพสุขติดตัวไปด้วยในชีวิตหลังความตาย ดังที่เรามักจะเห็นหลักฐานต่าง ๆ ถูกค้นพบอยู่ในหลุมฝังศพหรือสุสานของอียิปต์ แม้กระทั่งหลุมฝังศพของฟาโรห์เองก็ถูกค้นพบหลักฐานหลายอย่าง นั่นเป็นเพราะว่าพวกเขาจะนำทรัพย์สมบัติเหล่านั้นฝังลงไปในหลุมศพด้วย

ความคิดสร้างสรรค์ที่ส่งต่อถึงปัจจุบัน

อาหารในยุคของฟาโรห์เป็นภาพสะท้อนถึงความมั่งคั่งของอารยธรรม ความสามารถในการทำการเกษตร ความเชื่อทางวัฒนธรรม วิถีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีที่มีมาตั้งอดีต เพราะหากผู้คนในยุคนั้นไม่มีความความคิดสร้างสรรค์ในการทำอาหาร ทุกวันนี้เราอาจจะไม่รู้จักเทคนิคการทำอาหารและเครื่องดื่ม หรือแม้แต่วัตถุดิบบางชนิดกันเลยก็ได้ค่ะ